Smyczyński Zbigniew (1899-1971)
Urodził się 17 marca 1899 r. we Wrześni jako syn Hieronima Smyczyńskiego, aptekarza i Władysławy z domu Gremczyńska (siostra Łucji, żony mec. Jana Maciaszka).
Uczęszczał najpierw do gimnazjum w Berlinie, gdzie jego ojciec od 1904 r. prowadził znaną aptekę PN. „Apteka H. Smyczyńskiego S. D. 33”.
W 1910 r. jego ojciec kupił nieruchomość wraz z apteką „Pod Orłem” w Lesznie i rodzina przeprowadziła się do Leszna, gdzie Zbigniew kontynuował naukę w tamtejszym gimnazjum. Maturę zdał w Bydgoszczy.
Razem z młodszym bratem Zdzisławem brał udział w powstaniu wielkopolskim w walkach na froncie północnym. W tym samym czasie, ich ojciec Hieronim Smyczyński, został internowany w Lesznie i przebywał w ratuszu leszczyńskim.
Następnie Zbigniew i Zdzisław Smyczyńscy brali udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r.
Oboje podjęli studia na Uniwersytecie Poznańskim, Zbigniew prawnicze, a Zdzisław ekonomiczne.
Zbigniew był członkiem korporacji „Magna-Polonia”, Zdzisław członkiem korporacji „Lechia”. Na uniwersytecie aktywnie włączyli się w prace Komitetu Plebiscytowego działającego na rzecz akcji plebiscytowej na Górnym Śląsku. W październiku 1920 r. przebywali w okolicach Tarnowskich Gór przygotowując plebiscyt. Tam Zbigniew Smyczyński poznał swoją przyszłą żonę Hildegardę. Należy wspomnieć, że studenci zaangażowani w akcję plebiscytową byli zagrożeni skreśleniem z listy studentów na skutek nie zaliczenia w terminie egzaminów. W ich sprawie interweniował Ogólnopolski Komitet Plebiscytowy. W 1924 r. ukończył studia.
W uznaniu zasług bojowych awansowany został do stopnia ppor. pospolitego ruszenia ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1925 r. Po odbyciu aplikacji został sędzią okręgowym w Bydgoszczy, ale już w 1932 prowadził kancelarię adwokacką w Śmiglu, a następnie do 1939 r. w Kościanie.
Po wybuchu wojny wysiedlony do Generalnego Gubernatorstwa do Radomia, gdzie pracował w niemieckich przedsiębiorstwach. Tam została aresztowana jego żona Hildegarda, przewieziona do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz, gdzie zginęła 19 kwietnia 1943 r.
Po wyzwoleniu wrócił do Wielkopolski. Wznowił praktykę adwokacką. Bronił w procesach stalinowskich żołnierzy podziemia niepodległościowego.
Ok. 1950 r. wyjechał do Szczecina, gdzie prowadził praktykę adwokacką do śmierci w 1971 r.
źródło: Powstańcy Wielkopolscy. Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, t. X, pod red. Bogusława Polaka, Poznań 2013