Fellmann Antoni

Antoni Fellmann (1891 – 1977)

Urodził się 29.12.1891 r. w Kościanie jako syn Andrzeja i Joanny z d. Meyza

Po wcieleniu do wojska pruskiego został skierowany na front południowy, na terytoria byłej Jugosławii, południowej Macedonii, gdzie pełnił służbę jako sanitariusz. Z chwilą zawieszenia broni na frontach wrócił z macierzystą jednostką do Berlina.

Tam zastała go rewolucja i stamtąd powrócił z bronią w początkach stycznia 1919 r. do swego rodzinnego miasta Kościana. Włączył się w organizację powstania, werbował ochotników dla „Grupy Leszno” i w efekcie przy pomocy innych powstańców udało się sformować kilka kompanii, które wyruszyły na front pod dowództwem kpt. rez. Stefana Maya (zamieszkałego w okresie międzywojennym w Poznaniu, przy ul. 3 Maja). Oddziały te wymagały stałego zasilania w broń i amunicję. Wobec tego na rozkaz Rady Ludowej rekwirował broń i amunicję u oficerów niemieckich w mieście jak i w okolicy. Broń tę dostarczył porą nocną na odcinek „Grupy Leszno”.

W ramach służby odbywały się aresztowania Niemców, podejrzanych o konspiracje wojskowe. Osoby te były protokolarnie przesłuchiwane i później oddane pod dozór Straży Ludowej. Lokal organizacyjny S.L. mieścił się w Hotelu Viktoria w Kościanie. Po unormowaniu sytuacji przystąpił do organizacji Straży Ludowej. Zadaniem Straży było obstawienie posterunkami wszystkich gmachów urzędowych, torów i mostów kolejowych.

Następnym etapem było zorganizowanie Straży Ludowej w pozostałych miejscowościach powiatu.

W dniu 25. 03. 1919 r. dekretem Naczelnej Komendy Straży Ludowej w Poznaniu został mianowany kwatermistrzem administracyjnym sztabu komendy Straży Ludowej na powiat kościański.

Dnia 1. 07.1919 r. jako ochotnik wyruszył z 2 Kompanią Kościańską pod dowództwem por. Józefa Furmanka na odcinek Kopanica – Nowy Tomyśl, gdzie przebywał aż do końca października 1919 r.

Wziął ślub w dniu 2.02.1925 r. z wybitną uczestniczką strajku dzieci wrzesińskich – Pelagią Koralewską z Wrześni (6.12.1895-13.05.1974). Jej ojciec, Jan, był wśród ukaranych grzywną za postępowanie dziecka. Z małżeństwa urodziło się dwoje dzieci: Marian i Jan.

Założył z Franciszkiem Jóźwiakiem spółkę Dom Rolniczo-Handlowy Jóźwiak i Ska zajmującą się handlem zbożem i zwierzętami, handlem węglem i sztucznymi nawozami a mieszczącą się w Nekli przy ul. Wrzesińskiej 11 (między pocztą a domem Gładyszewskich).

Wskutek kryzysu światowego i oszustwa spółka upadła. Po upadłości spółki Fellmann pracował w młynach: we Wrześni u Wirtha, a później w młynie w Gnieźnie u E. Foltynowicza.

Członek nekielskiego Towarzystwa Powstańców i Wojaków, wiceprezes jego Zarządu. W dniu 7 października 1928 r. w Bydgoszczy odbył się zjazd okręgów Związku Towarzystw Powstańców i Wojaków wraz ze złożeniem wieńców i ziemi francuskiej z grobów halerczyków na grobie Nieznanego Powstańca Wielkopolskiego. Antoni Fellmann był przedstawicielem organizacji nekielskiej w składzie delegacji Okręgu XVII wrzesińskiego. Mieszkając w Poznaniu (ul. Chwaliszewo 38/39) włączył się w nurt działalności kombatanckiej. Brał czynny udział w zebraniach, organizował gwiazdki dla dzieci. Jego nazwisko widniało w spisie powstańców zamurowanym w gilzie w kamieniu węgielnym Pomnika Wdzięczności. Po zburzeniu pomnika spis ten dostał się w ręce okupanta.

Podczas drugiej wojny światowej, we wrześniu 1939 r. wyjechał do Kościana, do rodziny, a tam cudem uniknął pewnej śmierci, ratując się z łapanki, pozostali uwięzieni zostali rozstrzelani. Na skutek denuncjacji sąsiadki, Niemki, żony kupca Tomaszka, został skierowany do wywózki w dniu 12.12.1939 r. do Generalnej Guberni przez obóz Główna w Poznaniu.

Tam odbył wędrówkę przez szereg miejscowości, między innymi Wolbrom i Kolbuszowa w rzeszowskim.

Po wojnie powrócił przez Neklę do Kostrzyna, a następnie osiadł w Poznaniu.

Zmarł 16.11.1977 r. i pochowany został na cmentarzu górczyńskim w Poznaniu.

Odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, uchwała Rady Państwa nr: 0/716 z dnia 1.08.1958 r.

Antoni Fellmann - cmentarz górczyński w Poznaniu.
Antoni Fellmann – cmentarz górczyński w Poznaniu.