Antoni Matysiak (1896 – 1984)
Urodził się dnia 8 czerwca 1896 roku w Obrze (dawniejszy powiat babimojski) w rodzinie górnika a później rolnika małorolnego Antoniego i Józefy z Durzyńskich I voto Wojtkowiak. Matka z poprzedniego małżeństwa ze zmarłym Michałem Wojtkowiakiem miała syna Nikodema, powstańca wielkopolskiego dowodzącego oddziałem oberskim. Przyrodni bracia Nikodema: Antoni, Józef, Franciszek i Jan to także powstańcy walczący w oddziale oberskim. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Obrze w okresie strajku szkolnego 1906-1907 i brał w nim czynny udział. Po ukończeniu w roku 1912 szkoły rozpoczął naukę zawodu u miejscowego kowala którą ukończył w roku 1915 zostając czeladnikiem w zawodzie kowala.
W październiku 1915 roku został powołany do odbycia przymusowej służby wojskowej w armii niemieckiej. Po krótkim przeszkoleniu został wysłany na front francuski. W roku 1918 w miesiącu lipcu został ciężko ranny (Verlustlisten – lista strat nr 2024 str 25313 z dnia 29.07.1918). Pomimo nie zakończenia leczenia, bardzo osłabiony powtórnie został skierowany na front. W wyniku jego oporu przed wyjazdem na front, został karnie skierowany do 76 Hamburskiego Pułku Piechoty (2 Hanzeatycki) [Infanterie-Regiment Hamburg (2. Hanseatisches) Nr.76 ] W Hamburgu jako wyuczony w zawodzie kowala brał udział w budowie okrętów podwodnych.
Na skutek wywołanej rewolucji wstąpił dnia 10 listopada 1918 roku do Rady Żołniersko – Robotniczej w Hamburgu a dnia 15 grudnia zbiegł do domu rodziców. Zaraz, bo już 18 grudnia 1918 roku wstąpił do organizującej się w Obrze Rady Ludowej i jako były żołnierz szkolił potajemnie miejscową młodzież w sztuce wojskowej.
Dnia 5 stycznia 1919 roku wyruszył z kompanią oberską w kierunku Wolsztyna i po potyczce z Grenzschutzem dotarł do przedmieść Wolsztyna. Uczestniczył w walkach o pocztę i dworzec gdzie zdobyto dwie armaty i kilka karabinów. Tego samego dnia wieczorem uczestniczył w obsadzeniu powstańcami poczty w Obrze i uwolnieniu uwięzionych tam dwoje powstańców. Antoni Matysiak dowodził grupą powstańców która brała udział w dniu 24 stycznia 1919r w odparciu ataku Niemców na Obrę i Kębłowo , następnie walczył o Kopanicę. Odznaczał się w bojach nieprzeciętną aktywnością , bohaterstwem i męstwem. Kompanię oberską przydzielono do IV batalionu „Grupy Zachodniej ” i Antoni Matysiak walczył w oddziale kulomiotów pod dowództwem por. Wojtkowiaka i Ankiewicza w rejonach Kcyni, Nowego Dworu i Zbąszynia.
W dniu 7 marca 1919r został powołany przez RKU Kościan do wojska polskiego a 15 marca tego roku został mianowany st. szeregowcem i szkolił się w szkole podoficerskiej , po czym 1 września 1919r. został mianowany kapralem, a w listopadzie przeniesiony do Baonu Wartowniczego w Inowrocławiu. W grudniu 1919 roku został przydzielony do 1 Poznańskiego Baonu w Gnieźnie, a w styczniu 1920 roku mianowano go plutonowym. 25 lipca 1920 roku został bezterminowo urlopowany z 56 Pułku Piechoty.
W latach 1922 – 1939 pracował w różnych instytucjach w przemyśle, rolnictwie oraz w leśnictwie, były to prace nie stałe, sezonowe. Zawarł związek małżeński dnia 9 stycznia 1932 roku z Marią Wagner ( 1904-1967) z Radomierza, córka Władysława i Marianny Wawrzyniak . Z małżeństwa tego urodziły się dzieci: Cecylia (1932-2002) po mężu Śliwka, pochowana w Głogowie i Mieczysław (1934-2008) pochowany w Miłosławiu.
Po rozpoczęciu przez Niemców okupacji Polski został zobowiązany do pracy przymusowej w melioracji terenów wokół Wolsztyna . Na skutek wrogiego odnoszenia się do Niemców oraz doniesień o udziale w Powstaniu Wielkopolskim został przez Gestapo aresztowany 22 maja 1940 roku i osadzony w więzieniu w Legnicy jako niebezpieczny więzień polityczny nr 2527/1325/40g.
Za stawiennictwem ówczesnego sołtysa Obry Niemca Rau, co wyprosiła żona Antoniego Matysiaka, został dnia 5 sierpnia 1941 zwolniony z więzienia i przekazany do prac pod nadzorem Policji w kolejnictwie na stacji Wolsztyn. Pracował tam od stycznia 1942 roku, do czasu oswobodzenia Wolsztyna przez wojska radzieckie . Następnie zatrudnił się w Administracji Lasów Państwowych, Nadleśnictwo Świebodzin, leśniczówka Dzikarnia, następnie Sława Śląska, był kolejno gajowym a potem leśniczym. Pracował do 30 września 1953 roku i wtedy ze względu na chorobę przeszedł na rentę inwalidzką. Zamieszkał w Miłosławiu w domu swego brata Franciszka. Gdy zachorowała żona aby mieć lepszą opiekę Matysiakowie zamieszkali u córki w Głogowie. Maria Matysiak zmarła w roku 1967 i wtedy Antoni Matysiak w roku 1971 zawarł powtórnie związek małżeński z wdową Heleną Śliwińską (1897-1983). Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 czerwca 1938 roku został odznaczony Medalem Niepodległości (akta personalne CAW nr 28639 ). Za udział w Powstaniu Wielkopolskim, Rada Państwa w dniu 29.08.1968 roku uchwałą nr 0/353 odznaczyła go Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym – leg.nr Ł 16982, a w dniu 31 stycznia 1972 roku mianowała na stopień podporucznika. Dnia 13 stycznia 1972 Rada Państwa odznaczyła go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski – leg.nr 1536-71-75. Był członkiem Związku Zawodowego Pracowników Leśnych i Przem. Drzewnego RP od 20.09.1948 oraz Związeku Zawodowego Metalowców od 17.05.1946 r. Zmarł dnia 4 lutego 1984 roku w Głogowie i został pochowany na cmentarzu przy ulicy Legnickiej w Głogowie (kw. 8 rząd 22 nr gr. 567).
Źródła:
- Wniosek odznaczeniowy Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego http://www.powstancy-wielkopolscy.pl/ dost. 12.01.2015,
- AP Poznań akta 53/1415/0 Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu,
- AP Poznań akta 53/884/0 Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu,
- „Powstanie Wielkopolskie 1918-1919” Praca zbiorowa pod redakcją Zdzisława Grota Wydawnictwo Poznańskie 1968,
- Relacja i pamiątki rodzinne wnuczki Wiesławy Multana zam. Krężoły k/Sulechowa, wnuka Tadeusza Matysiaka zam. Miłosław k/Wrześni,
- Niemiecka lista strat Verlustlisten nr 2024 str 25313 z dnia 29.07.1918r.,
- Monitor Polski z dnia 05.08.1938 nr 177 poz.323,
- Zarządzenie o nadaniu Krzyża Niepodległości z Mieczami, Krzyża Niepodległości i Medalu Niepodległości.
Biogram powstańca opracował Jacek Piętka.
