Wincenty Dondajewski (1870 – 1918)
W 1869 r. w katolickiej parafii słupeckiej zawarli związek małżeński Julianna Chilczer, córka Eleonory i Karola oraz murarz Józef Antoni Dondajewski, syn Karoliny i Jana, (ur. w Poznaniu, z zawodu murarz). Józef Antoni brał udział w Powstaniu Styczniowym 1863 r. Z tego związku urodził się 22.03.1870 r. w Słupcy syn Wincenty. Był jednym z ośmiorga rodzeństwa. Po ukończeniu szkoły powszechnej zdobył fachowe kwalifikacje w zawodzie szewskim. Przez pewien czas mieszkał w Strzałkowie, a następnie we Wrześni. W 1894 r. ożenił się z Rozalią Ziętek z Kaczanowa, starszą siostrą Pelagii Ziętek, uczestniczki słynnego strajku szkolnego we Wrześni z 1901 r. Z małżeństwa tego urodziły się cztery córki: Pelagia (zamężna Kistowska), Irena (zamężna Markiewicz, w 1942 r. zamordowana przez Niemców za pomoc udzielaną zbiegłym jeńcom angielskim), Bronisława (zamężna Maciejewska), Wanda (zamężna Kallas) i syn Marian (ur. 1895 r., żołnierz „błękitnej” armii gen. Hallera we wrześniu 1939 r. zginął w bitwie nad Bzurą, walcząc w szeregach Armii „Poznań”).
Po 1901 r. wraz z rodziną wyjechał do Bochum w Westfalii. Na emigracji należał do organizacji broniących praw narodowych Polaków.
Podczas I wojny światowej za udzielanie pomocy jeńcom francuskim i angielskim, organizowanej przez polskie środowisko emigracyjne w Niemczech, został skazany na 1 rok więzienia. Po odbyciu kary, w ramach totalnej mobilizacji został wcielony do Armii Niemieckiej.
Po zakończeniu wojny jesienią 1918 r. wrócił w rodzinne strony i zamieszkał w Psarach Polskich. Natychmiast włączył się w wir przygotowań do walki o wyzwolenie Wielkopolski spod panowania niemieckiego. Po wybuchu Powstania Wielkopolskiego wstąpił do 1. Kompanii utworzonego Batalionu Wrzesińskiego.
Zginął w Zdziechowej, w dniu 31.12.1918 r. jako pierwszy poległy powstaniec wrzesiński. Podczas ataku otrzymał postrzał w serce z cekaemu.
Uroczysty pogrzeb odbył się w dniu 05.01.1919 r. na wrzesińskim cmentarzu parafialnym przy ul. Gnieźnieńskiej we Wrześni., gdzie w zbiorowej mogile chowano poległych powstańców.
Na zbiorowej mogile powstańczej, gdzie został pochowany, w 1926 r. wzniesiono pomnik powstańców wielkopolskich.
W okresie międzywojennym jedną z ulic na jego imieniem. W 1938 r. Prezydent RP odznaczył pośmiertnie Wincentego Dondajewskiego Krzyżem Niepodległości.
Na podstawie opracowania Bolesława Święciochowskiego.
