Zamysłowski Antoni

Antoni Zamysłowski (1897-1960)

Urodził sie 25 maja we Wrześni jako syn mistrza piekarskiego Franciszka i Marii Brodowskiej.

Był aktywnym uczestnikiem strajku szkolnego 1907 we Wrześni, za co został relegowany ze szkoły, której program opanował w trakcie 3-letniej nauki domowej. Terminował w piekarni swojego ojca na Poznańskiej, a jednocześnie uczęszczał do szkoły Dokształcającej dla Uczniów Rzemiosła.

Od 1914 był prezesem Towarzystwa Terminatorów, organizacji młodzieży rzemieślniczej przygotowującej się do czynu niepodległościowego.

W 1916 rozpoczął służbę w armii pruskiej, ale został oskarżony o zdradę stanu za ostrzeżenie kolegi przed grożącym aresztowaniem i skazano go na 3 lata więzienia, z czego odbył 22 miesiące.

W czasie powstania wielkopolskiego działał w Powiatowej Komisji Uzupełnień. W 1919 był delegatem piekarzy wrzesińskich na zjazd w Poznaniu, gdzie powstał Wojewódzki Związek Cechów Piekarskich. W 1922 uzyskał tytuł mistrza i objął rodzinną piekarnię,a w 1925 został starszym Cechu Piekarzy we Wrześni.

W 1926 wygrał przed sądem grodzkim we Wrześni wytoczony mu proces o stosowanie niskich cen chleba, a werdykt podtrzymał Sąd okręgowy w Gnieźnie. W rezultacie zaczął obowiązywać powszechny 1-procentowy podatek od chleba, uznanego za dobro pierwszej potrzeby.

Był współzałożycielem Spółdzielni Piekarsko-Młynarskiej we Wrześni, przewodniczącym cechowej komisji egzaminacyjnej oraz członkiem Komisji Rewizyjnej Związku Piekarzy RP w Warszawie.

W 1931 Rada Miejska wybrała go zastępcą burmistrza Wrześni. W 1933 został ponownie radnym z ramienia sanacyjnego Narodowego Bloku Gospodarczego. W czerwcu 1939 został mianowany zastępcą burmistrza na 5 lat, ale w praktyce sprawował urząd burmistrza do końca niepodległości (po śmierci burmistrza Wacława Sołtysiaka w czerwcu 1939). W czasie blisko dekady sprawowania funkcji, często w zastępstwie chorującego burmistrza, dał się poznać jako doskonały gospodarz i administrator miasta. Pełnił funkcję prezesa Ochotniczej Straży Pożarnej.

Ochotnicza Straż Pożarna we Wrześni. Antoni Zamysłowski siedzi trzeci od lewej.
(zdjęcie udostępnił Remigiusz Maćkowiak)
Ochotnicza Straż Pożarna we Wrześni. Antoni Zamysłowski siedzi trzeci od lewej. (zdjęcie udostępnił Remigiusz Maćkowiak)

Z chwilą wybuchu wojny stanął na czele Komitetu Obywatelskiego, odpowiedzialnego za całokształt życia miasta w obliczu agresji. Nie dopuścił do zlinczowania dwóch lotników niemieckich, których samolot uległ awarii w okolicach Wrześni. Wyznaczył samego siebie pierwszym zakładnikiem. We wrześniu 1939 Niemcy jednostronnie uznawali jego funkcję, dzięki czemu mógł podjąć skuteczne działania ograniczające akty terroru hitlerowskiego, m.in. w wyniku tych zabiegów odwołano prawdopodobnie publiczną egzekucję, jaka miała mieć miejsce na rynku wrzesińskim w październiku 1939.

Po likwidacji piekarni W 1940 prowadził kuchnię dla ludności polskiej na ulicy Miłosławskiej, a później pracował jako księgowy.

22 stycznia 1945 wszedł w skład Tymczasowego Komitetu Wykonawczego, który ustanowił władze powiatowe. Zebrana równolegle Rada Miejska uznała ciągłość z okresem przedwojennym i powierzyła mu funkcję burmistrza, ale zostało to udaremnione wskutek interwencji uzbrojonego oficera Armii Czerwonej.

27 stycznia został mianowany wiceburmistrzem. W 1945 zorganizował koło Stronnictwa Demokratycznego, ale ustąpił po nawiązaniu przez nie współdziałania z PPR. Stanął również na czele Cechu Piekarzy.

Pożegnanie Starosty Kowalewskiego. Antoni Zamysłowski siedzi siódmy od lewej.
(zdjęcie udostępnił Remigiusz Maćkowiak)
Pożegnanie Starosty Kowalewskiego. Antoni Zamysłowski siedzi siódmy od lewej. (zdjęcie udostępnił Remigiusz Maćkowiak)

W 1947 złożył rezygnację z funkcji burmistrza. Do 1949 prowadził własną piekarnię i był karany administracyjnie za eksponowanie w oknie wystawowym symboli religijnych.

Po 1949 przewodniczył Komitetowi Odbudowy Szkół Powszechnych i brał udział w przekazywaniu do użytku Szkoły – Żywego Pomnika Strajku Dzieci Wrzesińskich.

W 1927 ożenił się z Zofia Radzejewską i w związku tym urodziło się pięcioro dzieci: Stanisław, Andrzej, Barbara, Jan i Maria.

Zmarł 11 września 1960 i został pochowany na Cmentarzu Parafialnym we Wrześni. Jego imię nosi jedna z ulic miasta.

Antoni Zamysłowski -  cmentarz parafialny we Wrześni 
(zdjęcie udostępnił Remigiusz Maćkowiak)
Antoni Zamysłowski – cmentarz parafialny we Wrześni (zdjęcie udostępnił Remigiusz Maćkowiak)

Biogram pochodzi z Wrzesińskiego Słownika Biograficznego, autor: Roman Nowaczyk (Stańczyk)