Stefan Pietrowicz (1895-1945)
Urodził się 31.08.1895 r. w Żydowie parafia Malczewo (powiat gnieźnieński). Był synem Michała i Marii z d. Komassa.
W 1914 roku ukończył gimnazjum w Gnieźnie. W latach szkolnych był organizatorem tajnych kół gimnazjalnych Towarzystwa Tomasza Zana w Gnieźnie, Wrześni i Trzemesznie. W latach 1914-1916 studiował prawo na Uniwersytecie w Berlinie, angażując się w polskie życie akademickie i rzemieślnicze na obczyźnie. W 1916 powołany został do Cesarskiej Armii Niemieckiej, 6 Pułk Grenadierów im. Hrabiego Kleista von Nollendorfa (1 Zachodniopruski) z Poznania. Służył w Królewcu, następnie w Wilnie i Mińsku, gdzie pełnił funkcję tłumacza języka niemieckiego i rosyjskiego w Sądzie Wojskowym. W lipcu 1918 został sekretarzem w urzędzie policyjnym w Mińsku. Na przełomie 1918/1919 powrócił do Gniezna, gdzie działał prężnie w zarządzie Miejskiej Rady Ludowej i Wydziale Wykonawczym. Przez parę tygodni był redaktorem naczelnym wznowionego pisma „Lech”. Jako powstaniec wielkopolski walczył pod Zdziechową i Rogowem. W kwietniu 1919 wstąpił do Wojska Polskiego, najpierw w 1. pułku strzelców wielkopolskich, następnie 55. pułku strzelców wielkopolskich oraz w Sztabie Dywizji Strzelców Wielkopolskich.
W 1919 ukończył studia na Wydziale Prawno Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego.
Brał udział w Wojnie Polsko Bolszewickiej w walkach na Pomorzu, pod Działdowem i Brodnicą. W 1920 roku został skierowany do prac plebiscytowych na Górnym Śląsku i pracował w Wydziale Statystycznym w Bytomiu. W marcu 1920 zdał egzamin przed Komisją Ministerstwa byłego zaboru pruskiego w Poznaniu i w tym samym roku rozpoczął pracę w Urzędzie do walki z Lichwą i Spekulacją w Ostrowie Wielkopolskim. W latach 1920 – 1922 odbywał praktykę w Sądzie Powiatowymi Okręgowym oraz Prokuraturze w Poznaniu. Następnie pracował w Sądach Powiatowych w Stargardzie, Pobiedziskach i Witkowie.
W 1923 roku uzyskał na Wydziale Prawno Ekonomicznym Uniwersytetu w Poznaniu stopień doktora praw i w tym samym roku otworzył praktykę w Gnieźnie. Angażował się w życie społeczne miasta i regionu. Zasiadał między innymi we władzach Wydziału Izby Adwokackiej w Poznaniu, Naczelnej Radzie Adwokackiej, działał w Zarządzie Kręgowym „Sokoła”. W licznych procesach politycznych bronił działaczy Stronnictwa Narodowego oraz dziennikarzy Gnieźnieńskiego pisma „Lech”. W Gnieźnie był członkiem władz Stronnictwa Narodowego, organizował endeckie komitety wyborcze do parlamentu i rad miejskich. Z ramienia SN piastował stanowisko radnego miejskiego.
W listopadzie 1939 został aresztowany przez Niemców i przez krótki okres był więziony w Gnieźnie. Następnie został wysiedlony do Piotrkowa Trybunalskiego, gdzie prowadził tajne nauczania i był radcą prawnym w miejscowej Gminie Żydowskiej.
Kilkukrotnie aresztowany i zwalniany. Dnia 6 czerwca 1943 ponownie aresztowany i osadzony w obozie koncentracyjnym KL Auschwitz (nr obozowy 123357). Następnie 25 stycznia 1945 ewakuowany w „marszu śmierci” do KL Mauthausen (nr obozowy 118181), gdzie zginął 23 kwietnia 1945 dwa tygodnie przed wyzwoleniem obozu.
Prochy jego spoczywają w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu św. Piotra i Pawła w Gnieźnie.
Autor biogramu: Roman Wójcicki
