Andrzejewski Stanisław

Stanisław Andrzejewski (1901 – 1980)

Stanisław Andrzejewski

Urodził się w dniu 14.11.1901 r. w Szczodrzejewie jako syn Franciszka i Marianny z domu Antkowiak.

Wstąpił do oddziałów powstańczych w 1918 w listopadzie w Szczodrzejewie pow. Września. Plutonem dowodził st. sierżant Józef Kurzawa. Przez cały okres powstania był w wyżej wymienionym plutonie i brał udział w następujących walkach: rozbrojenie policji niemieckiej w Budziłowie, Nowej Wsi, Orzechowie, walki w Mikuszewie pow. Września z oddziałem niemieckim, który przybył na pomoc rozbrajanej policji.

Następnie działał w Czeszewie pow. Września, gdzie akcjami dowodził ksiądz Nowak proboszcz parafii Czeszewo. Zdemobilizowany w stopniu ogniomistrza.

W 1927 roku zawarł związek małżeński z Cecylią Jaszczak.

W czasie okupacji niemieckiej pracował w organizacjach konspiracyjnych, najpierw „Grunwald”, później P.A.P. W 1943 został aresztowany przez gestapo. Więziony najpierw w Bydgoszczy, potem wysłany do obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen, następnie Neuengamme. Przy bombardowaniu obozu w 04.1945 został ranny w nogę, zabrany przez Szwedzki Czerwony Krzyż – przebywał w Szwecji do 1946.

W lipcu 1946 powrócił do kraju i od tego czasu pracował w PSS jako kierownik sklepu.

Awansowany na stopień podporucznika, uchwała nr W 8/72.

Odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, uchwała Rady Państwa nr 03.08-0.64 z dnia 8.03.1958 r.

Zmarł 17.10.1980. Spoczywa w Toruniu na cmentarzu Św. Jerzego przy ul. Gałczyńskiego

Stanisław Andrzejewski (z lewej) wraz z bratem Teofilem.

Wspomnienia Eli Betlej:

Zdjęcie przedstawia mojego Ojca, Stanisława Andrzejewskiego (z lewej) wraz z bratem Teofilem.

Ojciec wówczas 17-letni chłopiec, urodzony we Wrześni zaciągnął się jesienią 1918 roku do oddziałów powstańczych, prawdopodobnie w Strzałkowie.

26 grudnia o czym ciągle wspominał był świadkiem przybycia Ignacego Paderewskiego i jego powitania na balkonie hotelu Bazar.

1 stycznia 1919 brał udział w walkach o Żnin i prawdopodobnie w drugim ataku na to miasto w połowie stycznia.

Po powstaniu zaczął karierę wojskową w Gnieźnie (Podoficerska Szkoła Artylerii).

W 1920 uczestniczył w wyprawie na Kijów. W okresie międzywojennym był skierowany do Oficerskiej Szkoły Artylerii Toruń Mokre po czym pełnił służbę w w jednostce Toruń Podgórz.

W 1939 r. Walczył w Armii Pomorze gen. Bortnowskiego. Uczestnik Bitwy nad Bzurą w okolicach Łowicza. Tam dostał się do niewoli. W czasie okupacji w Borach Tucholskich organizował najpierw działalność konspiracyjną Grunwald a potem Polską Armię Powstania, następnie wcieloną do Armii Krajowej. Po aresztowaniu przez Gestapo i brutalnych przesłuchaniach został przewieziony do Gross Rozen a potem do kilku innych obozów. Wyzwolony przez Amerykanów w okolicach Hanoweru, trafił do Szwecji (zabrany przez Szwedzki Czerwony Krzyż). Dwa lata spędził w szpitalu.

Do Polski wrócił w 1947 roku. Do śmierci musiał ukrywać część swoich przeżyć przed władzą ludową.

To tak pokrótce opisane dzieje młodego powstańca wielkopolskiego.

Stanisław Andrzejewski (zdjęcie udostępniła Ela Betlej)
Stanisław Andrzejewski (zdjęcie udostępniła Ela Betlej)
Stanisław Andrzejewski (dokument udostępniła Ela Betlej)
Stanisław Andrzejewski (dokument udostępniła Ela Betlej)
Stanisław Andrzejewski (dokument udostępniła Ela Betlej)
Stanisław Andrzejewski (dokument udostępniła Ela Betlej)
Stanisław Andrzejewski (dokument udostępniła Ela Betlej)
Stanisław Andrzejewski (dokument udostępniła Ela Betlej)
Stanisław Andrzejewski -  cmentarz w św. Jerzego w Toruniu przy ul. Gałczyńskiego
Stanisław Andrzejewski – cmentarz w św. Jerzego w Toruniu przy ul. Gałczyńskiego