Jan Bartkowiak (1887 – 1965)
Urodził się 19.06.1887 r. w Sarbii, w powiecie szamotulskim, jako syn Marcina i Marianny z d. Łodyga. Po ukończeniu szkoły powszechnej przez kilka lat terminował w zawodzie kupieckim. Przez kolejne dwa lata odbywał obowiązkową służbę wojskową w wojsku niemieckim. Od 1912 r. aż do wybuchu I wojny światowej prowadził sprawy handlowe w majątku ziemskim rodziny Kurnatowskich w Gościeszynie, w powiecie wolsztyńskim.
W 1914 r. został ponownie powołany jako rezerwista do wojska niemieckiego i wcielony do 5. Kompanii II Batalionu Infanterie Regiment nr 46 w Poznaniu. W walkach pod Vaux pomiędzy 19 a 30.09.1914 r. został ranny. Przez 4 lata brał udział w działaniach wojennych na froncie wschodnim i zachodnim, gdzie dosłużył się stopnia plutonowego. Od połowy października 1918 r. zaangażował się w działalność konspiracyjną we Wrześni i był współorganizatorem polskiej Straży Obywatelskiej. W listopadzie i grudniu 1918 r. wspólnie z Władysławem Wiewiórowskim, zorganizował kompanie Służby Straży i Bezpieczeństwa (Wacht-und Sicherheitsdienst Kompagnie).
W dniu 12.12.1918 r. był pierwszym Polakiem, któremu kapitan niemiecki Julius Hoppenrath przekazał władzę nad wojskiem we Wrześni. Przekazane biuro było biurem werbunkowym dla wojska – Służby Straży i Bezpieczeństwa. Wspólnie z innymi dowódcami batalionu wrzesińskiego (Ludwik Rządkowski, Władysław Wiewiórowski, Stanisław Robakowski, Stefan Dzieciuchowicz) opanował koszary niemieckiego Infanterie Regiment nr 46 przy obecnej ulicy Kościuszki we Wrześni, w rannych godzinach 28.12.1918 r. Do 19.04.1919 r. był organizatorem, a następnie dowódcą kompanii zapasowej Wrzesińskiego Batalionu Powstańczego. Do połowy grudnia 1919 r. pełnił funkcję Komendanta Powiatowego Straży Ludowej we Wrześni a rozkazem dziennym nr 31 Naczelnej Komendy Straży Ludowej z dnia 10.04.1919 r. mianowany komendantem powiatowym na powiat wrzesiński. Podczas przysięgi Straży Ludowej we Wrześni w dniu 25.05.1919 r. liczyła ona 3768 ludzi.
20.09.1919 we Wrześni ożenił się z Teresą Romińską, z którą miał dwie córki Bożenę i Alinę.
Po zwolnieniu z wojska w 1920 r. podjął ponownie pracę w wyuczonym zawodzie kupca. Pracował początkowo we Wrześni, a po kilku latach przeniósł się do Bydgoszczy, gdzie przeżył cały czas okupacji niemieckiej.
Zmarł 8.05.1965 r. w Poznaniu i tam został pochowany w dniu 11.05.1965 r. na Cmentarzu Junikowskim.
Na podstawie opracowania Bolesława Święciochowskiego. Uzupełnienia Hanna Lisiak-Góźdź