Grabski Edward

Edward Grabski herbu Wczele (1883 – 1951)

Urodził się 08.07.1883 w Kruszy Podlotowej.

Ojciec Marian, właściciel ziemski, matka Helena z d. Bronisz. Dzieci: Helena, Maria, Jan, Leon, Edward, Barbara, Bolesław i Teresa

Ożenił się z Janiną Nepomucyna z Prądzyńskich.

Ukończył Gimnazjum Realne w Bydgoszczy. Od 1908 r. studiował ekonomię na Uniwersytecie w Lipsku, jednak nie uzyskał dyplomu.

W latach 1904–1905 odbył służbę wojskową w 4. Pułku Huzarów Pruskich im. von Schilla w Oławie. W 1906 r. przejął od ojca zarząd nad majątkiem w Bieganowie; w miejscowości tej założył kółko rolnicze. W sierpniu 1914 r. został zmobilizowany do pruskiego 46 pp. Walczył na froncie francuskim, gdzie został mianowany podporucznikiem. W latach 1915–1918 był dowódcą szwadronu i adiutantem w oddziale szkolenia koni w Poznaniu.

W grudniu 1918 r. brał czynny udział w zajęciu koszar dragonów gnieźnieńskich. Od stycznia 1919 r. prowadził nabór ochotników do szwadronu jazdy, późniejszego 3. (17.) Pułku Ułanów Wielkopolskich.

Jako dowódca tego oddziału brał udział w obydwu operacjach szubińskich. Dowódcą pułku pozostawał do 14 lutego 1919 r., kiedy objął obowiązki adiutanta.

Od lipca 1920 r. pełnił funkcję komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień w Gnieźnie. Awansował do stopni porucznika (1920) i rotmistrza (1924). W październiku 1919 r. odziedziczył majątki w Kustodii k. Gniezna i Rzeczycy.

Edward Grabski - zdjęcie udostępnił Roman Nowaczyk (Stańczyk)
Edward Grabski – zdjęcie udostępnił Roman Nowaczyk (Stańczyk)

W 1920 r. był głównym inicjatorem powołania Banku Kupiecko-Przemysłowego we Wrześni i został jego pierwszym prezesem. Stał na czele lokalnych oddziałów licznych organizacji: Wielkopolskiego Towarzystwa Kółek Rolniczych (na powiat wrzesiński), Towarzystwa Urzędników Gospodarczych, Towarzystwa Pomocy Naukowej im. Karola Marcinkowskiego, Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Gnieźnie, a także koła Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem we Wrześni. Przewodniczył też radom nadzorczym Spółdzielni Mleczarskiej w Sokolnikach, Poznańskiego Banku Ziemian i Centrali Rolniczej. Był członkiem Sejmiku Wojewódzkiego, Wielkopolskiej Izby Rolniczej, Sejmiku Poznańskiego Ziemstwa Kredytowego, Państwowej Rady Kolejowej w Warszawie, Poznańskiej Sodalicji Panów i in.

Pełnił funkcję kuratora Szkoły Rolniczej we Wrześni i zasiadał w Komisji Szkolnictwa Rolniczego Wielkopolskiej Izby Rolniczej. Prowadził też szeroką działalność charytatywną i filantropijną.

W październiku 1939 r. został wraz z rodziną wysiedlony z Bieganowa i przebywał w Gnieźnie, a później w Warszawie.

Po upadku powstania warszawskiego, w którym zginęli dwaj jego synowie, przebywał wraz z żoną i dwiema córkami w obozie przejściowym w Pruszkowie, skąd został wywieziony do Furtwangen w Badenii.

Do kraju powrócił w 1946 r., ale jego majątek został znacjonalizowany, a ponadto otrzymał zakaz osiedlania się w Wielkopolsce. Pozostawał praktycznie bez środków do życia.

Zamieszkał w Krakowie, następnie w Tarnowie, a w 1950 r. w Poznaniu.

Zmarł 08.03.1951 w Poznaniu, pochowany na Cmentarzu Górczyńskim w Poznaniu.

Odznaczony: Szambelan papieski (1929)

opracowano na podstawie: http://sejm-dzielnicowy.ptpn.poznan.pl