Tadeusz Fenrych (1882-1942)
Urodził się 17 lipca 1882 r. w Poniatowie koło Płocka i był synem Władysława i Heleny z domu Feldman.
Uczęszczał do gimnazjum w Trzemesznie i Gnieźnie. Ukończył rolniczą szkołę średnią w Szamotułach. Był też absolwentem Wyższej Szkoły Budowy Maszyn w Köthen-Anhalt, gdzie otrzymywał stypendium Towarzystwa Naukowej Pomocy w wysokości 600 marek. Pracował jako inżynier budowlany w prywatnych firmach niemieckich.
W 1908 r. służył w Pułku Artylerii Lekkiej w Poznaniu jako jednoroczny. Przez kilka lat pracował w różnych przedsiębiorstwach w Niemczech.
Powołany w 1914 r. do wojska walczył w 1915 roku jako podporucznik na froncie francuskim. Z Paryża i Verdun wysyłał listy pisane stylizowaną polszczyzną. W listopadzie 1918 r. rozpoczął pracę w administracji majątku wrzesińskiego Mycielskich (folwark Opieszyn). Był współpracownikiem i adiutantem Kazimierza Grudzielskiego. W listopadzie i grudniu 1918 roku z polecenia Rady Ludowej we Wrześni kierował Wydziałem Gospodarki Wojennej. Był pełnomocnikiem powiatowego komendanta Straży Ludowej Kazimierza Grudzielskiego od 18.12.1918 r. W dniu 31.12.1918 r. został komendantem policji na powiat wrzesiński.
Jako oficer operacyjny wchodził w skład sztabu i był jednym z organizatorów frontu północnego powstania wielkopolskiego. Brał udział w zdobyciu Zdziechowej pod Gnieznem (30-31 grudnia 1918 r.), w przygotowaniach do bitwy pod Szubinem i w samej bitwie o miasto (8 stycznia 1919 r.).
Mianowany po powstaniu adiutantem i oficerem operacyjnym sztabu 2. Dywizji Strzelców Wielkopolskich w Gnieźnie. Powierzono mu w kwietniu 1919 r. zorganizowanie pierwszej wielkopolskiej szkoły aspirantów oficerskich piechoty w Gnieźnie. Następnie był dowódcą szkoły podoficerskiej w Inowrocławiu od listopada 1920 r. i batalionu szkolnego w Śremie od sierpnia 1921 r.
Został przeniesiony w końcu 1922 r. do rezerwy, ale już w grudniu 1923 roku otrzymał nominację na kapitana i objął kierownictwo Referatu Historycznego w Dowództwie Okręgu Korpusu nr VII w Poznaniu.
Jako historyk amator, ale i pasjonat, zorganizował w 1926 roku Komitet dla Badań nad Historią Powstania Wielkopolskiego 1918-19 (przemianowany później w Towarzystwo), który wyłonił Komisję Historyczną złożoną z historyków i archiwistów. Komisja ta opracowała kwestionariusz rozesłany do powstańców. Dzięki temu kwestionariuszowi i wywiadom przeprowadzonym z powstańcami zebrano bardzo bogaty materiał źródłowy do studiów nad powstaniem. Brał udział w zbieraniu wszelkich informacji na temat powstania. Niejednokrotnie w czasie wakacji z rodziną wynajdował byłych powstańców i przeprowadzał z nimi wywiady. W latach 1925-31 gromadził na tym stanowisku liczne materiały do dziejów powstania. Referat Historyczny pod jego kierownictwem stał się inspiratorem pierwszych obszerniejszych i syntetycznych publikacji na temat Powstania Wlkp.
W 1930 roku zakończył pracę w Wydziale Historycznym w VII. D.O.K. Poznań. Powodem takiego stanu rzeczy była odmienna ocena powstania wielkopolskiego 1918-1919. Zbierał również pamiątki materialne, które w 1929 r. wystawił na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu.
Został energicznym i gospodarnym burmistrzem Krotoszyna w latach 1931–1939.
W latach 1932-1938 zarządzał majątkiem Ziemlin w powiecie gostyńskim, położonym nieopodal Pudliszek, które z kolei należały do jego brata – Stanisława Fenrycha.
Kilka lat później przeniósł się do Lublina gdzie kierował oddziałem wytwórni „Pudliszki”.
Zgłosił się we wrześniu 1939 roku do wojska i brał udział w potyczce z nieprzyjacielem koło Lublina. Zajmował się w latach okupacji gospodarstwem rolnym w Niedomicach k. Tarnowa. Aresztowany 3.03.1941 r. przez Gestapo i zesłany do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie, gdzie 16.07.1942 r. poniósł śmierć.
Od 1924 r. był żonaty z Teodorą Grabowską i miał dwóch synów: Wiktora (historyk) i Tadeusza Franciszka (ur. 1928), rozstrzelanego w Tarnowie przez Gestapo 26.07.1944 r.
Odznaczenia:
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
- Krzyż Niepodległości (20 lipca 1932)
- Złoty Krzyż Zasługi (5 lipca 1939)
- Srebrny Krzyż Zasługi (24 grudnia 1928)
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości