Stefan Brzeziński (1903 – 1976)
Urodził się 23.07.1903 r. w Nekli, jako syn Wojciecha i Franciszki z domu Sobczak. Miał 3 młodsze siostry.
W chwili wybuchu powstania był jednym z najmłodszych powstańców, miał 15 lat. W rodzinnym archiwum zachowały się dokumenty potwierdzające udział w powstaniu. Udział w powstaniu i zweryfikowanie przed 1939 r. poświadczyło Centralne Archiwum Wojskowe w wystawionym 2.10.1968 r. zaświadczeniu DOK VII Referat Historyczny nr. 276-I/28 364/38 z dnia 16.3.1938 r., a także pod numerem 7890 Koło Nekla.
Uzyskał również weryfikację ZG ZPW z dnia 4.04.1935 r. pod numerem 15606. Brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim z bronią w ręku od 28.12.1918 do 4.1.1919 r. w Kompanii Ochotniczej Nekla. Od 5.1.1919 r. do końca marca 1919 r. walczył pod Szubinem, Samoklęskami, Brzózkami, Turem i Rynarzewem w stopniu szeregowego pod dowództwem por. Beutlera.
Po Powstaniu Wielkopolskim walczył w szeregach 15. Pułku Ułanów Wielkopolskich pod Kijowem w wojnie polsko – bolszewickiej. Zdemobilizowany w stopniu starszego ułana. Po powstaniu zamieszkał w Targowej Górce, gdzie pełnił funkcję posłańca pocztowego. Później był listonoszem w Poznaniu.
Podczas II wojny światowej został aresztowany. Po aresztowaniu trafił do więzienia przy ul. Młyńskiej, stamtąd do Fortu VII, a następnie z dniem 3.09.1943 r. do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Tam otrzymał numer obozowy 145688. Prawdopodobnie w obozie chorował. Z obozu koncentracyjnego w Auschwitz Niemcy wywieźli go jednym z ostatnich transportów przed oswobodzeniem obozu przez wojska sowieckie. Udało mu się uciec z wagonu. Po wojnie Stefan Brzeziński dalej pracował jako listonosz w Urzędzie Pocztowym Poznań 2, gdzie w 1968 r. przeszedł w wieku 65 lat na emeryturę.
Stefan Brzeziński był dwukrotnie żonaty. Z małżeństwa z Pelagią z domu Graczyk (ur. 14.11.1904 r.), córką Wojciecha i Wiktorii z domu Ignaszak, małżonkowie doczekali się syna Stanisława (ur. 1927) oraz córki Doroty (ur. 1932). Pierwsza żona, Pelagia, zmarła 18.09.1944 r. i pochowana została na poznańskim cmentarzu na Miłostowie. Następnie 15.07.1945 r. Stefan Brzeziński ożenił się ze Stefanią z domu Karpisiak (24.07.1907-8.06.1995) pochodzącą ze Stęszewa, córką Józefa i Franciszki z Szajkowskich. Z tego małżeństwa na świat przyszedł syn Jacek (ur. 1946). Najstarszy syn, Stanisław, w czasie II wojny światowej został wywieziony na roboty do Niemiec. Po powrocie do Polski zamieszkał na Śląsku w Rudzie Śląskiej. Córka Dorota przeprowadziła się po wojnie do Zielonej Góry.
Zmarł 12.11.1976 r. i został pochowany na cmentarzu na Miłostowie, gdzie spoczywa w rodzinnym grobie razem z drugą żoną Stefanią (zmarła w 1995 r.).
Był członkiem Związku Powstańców Wielkopolskich oraz od 20.01.1935 r. koła Nekla Związku Weteranów Powstań Narodowych R.P.
Został odznaczony:
- Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (w grudniu 1972 r.),
- Krzyżem Oświęcimskim (pośmiertnie, w lutym 1988 r.),
- Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, uchwała Rady Państwa nr: 0/974 z dnia 28.12.1957
- Medalem Pamiątkowym „Za Wojnę 1918 – 1921” (przed 1939 r.),
- Odznaką Grunwaldzką (w lipcu 1973 r.),
- Odznaką „400 Lat Poczty Polskiej (w październiku 1958 r.).
(na podstawie publikacji: A.Brzezińska / K. Czechowska zamieszczonej w http://www.powstanie.szubin.net/biografie/s/225)
