Andrzej Adamczak (1890-1974)
Urodził się 21 listopada 1890 w Jeziorkach k. Poznania jako syn Michała i Marianny z d. Krupka.
Uczęszczał do szkoły powszechnej w Jeziorkach. W 1908 r. wyjechał do Niemiec. Pracował w Gelsenkirchen, Essen, Bochum i Hamburgu. W styczniu 1915 r. został powołany do armii niemieckiej. Brał udział w walkach na froncie zachodnim, aż do zakończenia wojny.
Należał do współorganizatorów oddziału powstańczego ppor. Kopy w Dopiewie koło Poznania – od 27.12.1918. W składzie tego oddziału brał udział z bronią w ręku (jako dowódca plutonu) w działaniach bojowych o Wolsztyn, dalej w działaniach pod Zbąszyniem, Łomnicą, Kcynią, Rynarzewem – do 20.02.1919. Po zakończeniu Powstania oddział ten wszedł do składu l rez. pułku strz. wlkp. – późniejszego 10 p. strz. wlkp. (68 pp.).
10. pułk strzelców wielkopolskich po opuszczeniu Wielkopolski od końca czerwca 1919 walczył w Galicji Wschodniej skąd powrócił we wrześniu 1919r. 1 lutego 1920 jednostka otrzymała nazwę – 68 pułk piechoty. W lutym 1920 roku pułk trafił na front litewsko-białoruski w rejon Mołodeczna. Pod koniec maja 1920 roku brał udział w walkach przeciwko bolszewikom (z powodzeniem odzyskując utracone pozycje nad Berezyną i Autą). Z początkiem lipca 1920 roku pułk wycofał się pod naporem Armii Czerwonej w kierunku Warszawy. W połowie sierpnia trafił do Modlina skąd brał udział w kontrofensywie – 16 sierpnia pułk zdobył po ciężkich walkach Nasielsk. Od 21 sierpnia do 18 września pułk przemieścił się w kierunku Suwałk – na front przeciwlitewski, gdzie do grudnia 1920 roku pozostał w odwodzie. W drugiej połowie grudnia pułk powrócił do Wielkopolski.
Wraz ze swym pułkiem uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej jako dowódca plutonu i dowódca kompanii.
Do 1939 był zawodowym podoficerem w 68 pp we Wrześni w stopniu st. sierżanta. Pełnił różne funkcje, w tym szefa kompanii.
W 1941 został na terenie Wrześni aresztowany przez gestapo pod zarzutem uczestnictwa w konspiracji (Tajna Organizacja Narodowa). Przeszedł bardzo ciężkie śledztwo w więzieniu w Trzemesznie, ale nie ujawnił niczego. W 1942 został skazany na pobyt w karnym obozie pracy w Ramsheid. Po wyzwoleniu obozu pełnił służbę pomocniczą w armii amerykańskiej.
Do kraju powrócił w 1948 i podjął pracę w dziale zbytu ZWG Tonsil.
Był żonaty z Marianną Szymankiewicz primo voto Wojciechowską i miał dwóch synów: Zenona i Mariana.
Członek ZBoWiD – Koło Września.
Odznaczony:
- Krzyżem Walecznych
- Medalem Niepodległości
- Medalem Zwycięstwa i Wolności
- Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, Uchwała Rady Państwa nr: 02.19-0.46 z dnia 1958-02-19
Zmarł 22 listopada 1974 r. i pochowany jest na cmentarzu komunalnym we Wrześni.
Biogram pochodzi z Wrzesińskiego Słownika Biograficznego, autor: Roman Nowaczyk (Stańczyk) uzupełniony o informacje dotyczące udziału w Powstaniu Wielkopolskim (http://powstancy-wielkopolscy.pl)
