Józef Bilski (1880 – 1958)
Urodził się w dniu 9.01.1880 r. w Powidzu jako syn Walentego i Cecylii z domu Welsandt. Z zawodu był policjantem. Zmobilizowany w 1914 r. do Armii Niemieckiej walczył awansując do stopnia starszego sierżanta.
Na początku listopada 1918 r. przybył służbowo do Poznania nawiązując kontakt z Polską Organizacją Wojskową Zaboru Pruskiego. Wszedł w skład Rady Jedenastu, kierownictwa tej organizacji. Będąc w służbie czynnej w dowództwie niemieckiego V Korpusu Armii przekazywał informacje o oddziałach niemieckich. Skierowany do Powidza miał za zadanie tworzenie struktur polskich. Z jego inicjatywy utworzono 13.11.1918 r. Radę Żołnierską, przekształconą potem w Radę Żołnierzy i Obywateli. Rozpoczął z własnej inicjatywy tworzenie oddziałów rejonie Powidza od pierwszej połowy listopada 1918 r. Doprowadził do utworzenia Straży Obywatelskiej (SL), gniazda „Sokoła” i polonizacji lokalnych urzędów. Nawiązał kontakt z Polską Organizacją Wojskową ze Słupcy oraz oddziałami Wojska Polskiego w Koninie i Kaliszu.
Po wybuchu Powstania Wielkopolskiego stojąc na czele kompanii powidzkiej rozbroił w swojej okolicy załogi niemieckie oraz zdobył szturmem odwach Grenzschutz’u w Anastazewie. Nad ranem 29.12.,1918 r. współdziałając z oddziałem Wojska Polskiego z drugiej strony granicy opanował placówkę Grenzschutz’u w Szydłowcu. Następnie udano się do Witkowa, gdzie proklamowano niepodległość. Dalej pełnił oddział funkcję odwodu. W czasie walk pod Zdziechową stacjonował w Gnieźnie. Podczas przeglądu wojsk został w dniu 4.01.1919 r. awansowany przez ppłk. Kazimierza Grudzielskiego, dowódcę frontu, awansowany na stopień podporucznika. Do 6.01.1919 r. stan oddziału wzrasta do 150 powstańców i plutonu karabinów maszynowych.
Na rozkaz dowódcy frontu wyruszył na front północny, walcząc na czele kompanii pod Nakłem, Dębogórą, Szubinem, Szczepicami, Smogulcem, Paterkiem i Szamocinem.
Od 7.01.1919 r. stanowi jego kompania odwód zagrożonego frontu północnego.
Po Powstaniu Wlkp. wszedł ze swoją kompanią w skład I Batalionu 4. Pułku Strzelców Wlkp. jako 4. Kompania. Nazwę pułku przemianowano w 1920 r. na 58. Pułk Piechoty.
Został odkomenderowany do Poznania i od 6.04.1919 r. przejął dowództwo 4. Kompanii (Kompanii Powidzkiej) aspirant oficerski Stefan Tomaszewski. Później ponownie służbie zawodowej.
Dekretem mianującym byłych sierżantów podoficerów i urzędników byłej armii niemieckiej podporucznikami w Polskich Siłach Zbrojnych został mianowany podporucznikiem.
Potwierdził awans dekret o nadaniu oficerom z Frontu Północnego starszeństwa w stopniach.
W czerwcu 1919 r. został na własną prośbę ze względu na wiek (39 lat) i zdrowie zdemobilizowany.
Podczas II wojny światowej został jesienią 1939 r. wysiedlony z rodziną do Niwki koło Daleszyc w województwie kieleckim. Tam należał do Armii Krajowej.
Zawarł związek małżeński z Marią z domu Szeszycką (1882-1974) z Powidza. W małżeństwie urodziły się dwie córki i dwóch synów. Jego dwaj bracia, Marian i Wojciech, także walczyli w kompanii powidzkiej.
Zmarł w dniu 11.05.1958 r. w Miłosławiu i został pochowany na cmentarzu parafialnym w rodzinnym grobie.
Odznaczony:
- Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyżem Walecznych,
- Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, uchwała Rady Państwa nr 12.06-0.956 z dnia 6.12.1957 r.,
- Krzyżem Niepodległości w dniu 20.07.1932 r.,
- Medalem Niepodległości.
Jego imieniem nazwano jedną z ulic Powidza.
