Antoszewski Franciszek

Franciszek Antoszewski (1896–1977)

Franciszek Antoszewski

Urodził się w dniu 22.11.1896 r. w Czeszewie jako syn bednarza Teofila i Teresy z domu Antoszewskiej [Teofil Antoszewski, syn Tomasza, urodził się w dniu 5.07.1871 r. w Kopcu powiat Gostynin].

Powstaniec wielkopolski (Kolekcja akt Powstańców Wielkopolskich I.487.9315).

W końcu grudnia 1918 r. wstąpił do tworzącego się Oddziału w Miłosławiu pod dowództwem Wiewiórowskiego. Z kompanią tą wyruszył do Gniezna, skąd zostali furmankami rozwiezieni na różne fronty. Grupa ludzi, w której znajdował się Antoszewski, wyruszyła na kierunek Żnin, Szubin, Rynarzewo, Janowiec. Oddział ten miał za zadanie przeszukiwania osiedli i wychwytywania pozostałych jeszcze Niemców. Znaleziono ukrytych 10 żołnierzy niemieckich, a 8 Niemców było przebranych w ubrania cywilne i tę grupę ludzi wzięto do niewoli. W dalszym ciągu operacji powstańczych grupa ludzi, w której był Antoszewski, udała się do Rynarzewa, by w dalszym ciągu oczyszczać teren z Niemców. W dniu 14 stycznia 1919 r. wrócił do domu, a 19.01.1919 r. wstąpił ochotniczo do tworzącego się w Poznaniu dywizjonu artylerii konnej i tam przebywał do 15 kwietnia 1921 r.

Zdemobilizowany w stopniu bombardiera.

W 1921 roku ożenił się z wdową Rozalią Nowicką z d. Michalską. W 1965 r. zawarł ponowny związek małżeński z Jadwigą Siewką z d. Bulińską.

W 1939 r. należał do Koła Orzechowo Związku Powstańców Wlkp. Był zweryfikowanym pod numerem 19304. Członek ZBoWiD-u (nr legitymacji 236174).

Franciszek Antoszewski - Orędownik Wrzesiński nr 20 z 18.02.1939 r.
Franciszek Antoszewski – Orędownik Wrzesiński nr 20 z 18.02.1939 r.

Awansowany na stopień podporucznika, uchwała nr W 38/72.

Zmarł 18.06.1977 r. i został pochowany na cmentarzu w Miłosławiu.

Odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, uchwała Rady Państwa nr 07.26-0.276 z dnia 26.07.1962 r.


Ja, Antoszewski Franciszek, urodzony w dniu 22.11.1896 r. w Czeszewie powiat Września, z ojca Teofila i Teresy z domu Antoszewska wyznania katolickiego, pochodzenia rzemieślniczo-robotniczego.

Od urodzenia do lat szkolnych chowałem się przy rodzinie. Od kwietnia roku 1903 do roku 1911 uczęszczałem do szkoły powszechnej w Czeszewie, gdzie ukończyłem 6 klas szkoły powszechnej. Od czerwca 1911 r. do grudnia 1913 r. uczyłem się zawodu szewskiego oraz w tym czasie uczęszczałem do szkoły zawodowej wieczorowej przy Cechu Rzemieślniczym w Miłosławiu z dobrym wynikiem dwóch klas a mistrzem moim był Jan Szejn zamieszkały w Czeszewie powiat Września.

W grudniu 1913 r. wyjechałem do Westfalii do brata mojej matki Antoniego Antoszewskiego do miejscowości Lütgen Dortmund i pracowałem w kopalni od początku stycznia 1914 r. do października 1914 r. Z powodu wojny wróciłem w październiku 1914 r. do rodziny i zacząłem pracować od listopada 1914 r. w tartaku w Orzechowie. W styczniu 1915 r. niemieckie władze wojskowe zaciągnęły dwa roczniki urodzonych w 1895 i 1896 r. do robót okopowych kolejowych i mostów wysłano nas na Prusy wschodnie do Margrabowy [Olecko w województwie warmińsko-mazurskim, nad rzeką Legą], Gołdapi, Suwałk i Augustowa do sierpnia 1915 r. Od września 1915 r. do stycznia 1917 r. pracowałem w nadleśnictwie Czeszewo jako robotnik leśny w kulturze leśnej i przy wyrębach. Dnia 1 lutego 1917 r. zostałem powołany do Armii Niemieckiej. Od czerwca tegoż roku byłem na froncie przeciw Rosji Carskiej, pod Baranowiczami, Krewą [Krewo miasteczko na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie smorgońskim], Smoleńskiem i Rigą do 10 grudnia 1918 r.

Dnia 22 grudnia tegoż roku zostałem przekazany przez moją jednostkę, a mianowicie I Bataillon Feldluft Abteilung nr 101 do Piły, a dnia 24 grudnia dostałem rozkaz wyjazdu do Torunia. Na podstawie demobilizacji udałem się do Poznania i przejechałem szczęśliwie w nocy 24 na 25 grudnia do Poznania, gdzie zostałem zatrzymany już przez poznańskich powstańców i poinformowany, abym mógł dostać się jak najłatwiej do domu rodziców. Miałem przy sobie w drewnianej walizce 100 sztuk amunicji i artyleryjskie parabellum 10 nabojowy.

Na dworcu w Jarocinie spotkałem mojego kolegę Kazimierza Madaja z sąsiedniej wioski Szczodrzejewo, który pomógł mi przy wyjściu na stacji Orzechowo. Było to 25 grudnia 1918 r. rano o godzinie 6-tej, a o godzinie 7-mej byłem już w Czeszewie w domu rodziców. Dnia 27 grudnia 1918 r. na wezwanie powstańców z Poznania i naszego księdza proboszcza znalazło się nas młodszych i starszych żołnierzy z Armii Niemieckiej około 50-ciu i przystąpili natychmiast do rozbrojenia wszystkich urzędów niemieckich na naszym terenie i naszej miejscowości. Dalej braliśmy udział tam, gdzie nas wzywano: pod Szubin, Żnin, Rynarzewo, Janowiec, Wągrowiec, Skoki, Lwówek, Zbąszyń i Bydgoszcz. Między 10 a 14 lutego 1914 r. (dokładnej daty nie pamiętam) zgłosiłem się w Poznaniu na ul. Młyńskiej do oddziału artylerii polnej, a później do I Baterii 7. Dywizjonu Artylerii Konnej, pod dowództwem Jerzego Suzina, z szefem baterii starszym sierżantem Dziubińskim, który pochodził z Opalenicy. W tej formacji służyłem do 15 kwietnia 1921 r. w Poznaniu na Sołaczu.

W dniu 4 listopada 1921 r. poślubiłem wdowę z trojgiem dzieci (dwie córki i syn) w Brzostkowie powiat Jarocin [gmina Żerków]. Od tego czasu aż do 1939 r. pracowałem w różnych zawodach, również brałem czynny udział w organizacjach społecznych jak związki zawodowe, Związek Młodzieży Pracującej ”Jedność” i tajnej Polskiej Partii Robotniczej.

Od 1939 r. pracowałem pod okupacją hitlerowską na miejscu zamieszkania w Czeszewie, w lasach czeszewskich, aż do oswobodzenia nas przez Armię Radziecką i Polską w 1945 r. Od chwili wyzwolenia przystąpiłem do pracy partyjnej w miejscu zamieszkania w Czeszewie i nawiązałem kontakt z towarzyszem Franciszkiem Persem i z towarzyszem Adamem Nowakowskim z Wrześni (dawniejszy sekretarz powiatowy Polskiej Partii Robotniczej) w okresie do 5 marca 1945 r.

W dniu 5 marca 1945 r. zostałem wywieziony przez władze radzieckie do Baranowicz i tam pracowałem w zawodzie szewskim w spółdzielni szewskiej jako mistrz. Byłem całkiem na wolnej stopie.

W dniu 20 lipca 1946 r. powróciłem jako repatriant do swej rodziny do Czeszewa a dnia 18 listopada 1946 r. otrzymałem pracę w O.Z.P.S. w Orzechowie gdzie pracowałem aż do przejścia na rentę w dniu 1.07.1958 r.

W tym samym czasie byłem ściśle związany z wszystkimi organizacjami społecznymi i politycznymi i pozostaję aż do dziś. W dniu 26.01.1963 r. zostałem odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Mieszkam we Wrześni przy ul. Plac 1 Maja 19/20 (Rynek).

Franciszek Antoszewski - cmentarz w Miłosławiu (zdjęcie udostępnił Remigiusz Maćkowiak)
Franciszek Antoszewski – cmentarz w Miłosławiu (zdjęcie udostępnił Remigiusz Maćkowiak)