Ciszak Antoni

Antoni Ciszak (1897 – 1977)

Antoni Ciszak - zdjęcie udostępnił Roman Nowaczyk

Żołnierz zawodowy, powstaniec wielkopolski, działacz społeczny, regionalista.

Syn Józefa, urodzony 20 maja 1897 roku w Michałowie (pow. gostyński). Był najmłodszym synem z sześciorga dzieci Józefa i Marii Jakubczak.

W latach 1903-1910 uczęszczał do szkoły powszechnej, a następnie do gimnazjum w Gostyniu. W 1914 przerwał naukę, by podjąć pracę w rodzinnym gospodarstwie. Następnie pracował sezonowo w cukrowni oraz krótko w hucie w Westfalii. Szkołę średnią ukończył eksternistycznie w okresie powojennym.

W latach 1916-1918 odbył obowiązkową służbę wojskową w armii pruskiej, uczestnicząc w walkach na różnych frontach I wojny światowej.

Brał udział w przygotowaniach do Powstania Wlkp. w czasie od 28.12.1918 w rejonie Gostyń – Leszno, a od 08.01.1919 z bronią w ręku w działaniach kompanii gostyńskiej w odcinku Kąkolewo – Leszno, następnie w walkach pod Zbąszyniem – Nowym Dworem – Łomnicą w składzie 4 kompanii 1. Rezerwowego Pułku Strzelców Wlkp. Ranny 12 lutego 1919 w potyczce pod Zbąszyniem – Przyprostynią w szyję i lewą nogę.

Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, podczas której również został ranny (pod Lidą). Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku jako żołnierz zawodowy, początkowo w stopniu sierżanta, a od 1921 w stopniu chorążego. Służbę wojskową pełnił w 68 pp, stacjonującym we Wrześni.

Podczas wojny obronnej 1939 walczył w szeregach macierzystego pułku jako dowódca plutonu przeciwpancernego. 11 września 1939 został ranny w bitwie nad Bzurą.W połowie 1940 wrócił z niemieckiej niewoli i do końca 1944 pracował w różnych miejscowościach w Polsce jako robotnik budowlany i drogowy. Przebywając na terenie Kutna, podjął działalność konspiracyjną w skierniewickiej grupie Batalionów Chłopskich.

Po zakończeniu wojny pracował początkowo w starostwie wrzesińskim na stanowisku referenta Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, a w połowie 1945 został powołany do czynnej służby wojskowej, którą pełnił do końca 1950. W 1946 awansował kolejno na stopień podporucznika i porucznika.

Po zwolnieniu ze służby wojskowej podjął pracę w Zakładzie Sieci Elektrycznych, a od sierpnia 1955 pracował w Spółdzielni Krawców „Wrześnianka” jako referent ds. planowania i sprawozdawczości. Pełnił równocześnie funkcję członka zarządu tego zakładu.

W Prezydium Powiatowej Rady Narodowej we Wrześni był następnie przewodniczącym Powiatowego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki. Pracował tam do końca 1968. W tym samym roku awansował do stopnia kapitana, a w listopadzie 1972 – majora rezerwy.

Przez cały okres powojenny pracował społecznie w organizacjach kombatanckich (Koło Towarzystwa Powstańców Wielkopolskich, a później ZBOWID), w Lidze Przyjaciół żołnierza i Lidze Obrony Kraju. Pełnił różne funkcje w zarządach tych organizacji. Był organizatorem wrzesińskiego koła Polskiego Towarzystwa Historycznego (1957) oraz Koła Miłośników Ziemi Wrzesińskiej. Uczestniczył w działaniach Wielkopolskiego Towarzystwa Kulturalnego i Towarzystwa Wiedzy Powszechnej.

Był inicjatorem, organizatorem i pierwszym kustoszem Muzeum Regionalnego im. Dzieci Wrzesińskich. Opracował i wydał wiele pozycji krajoznawczych i związanych z miejscami pamięci narodowej, a także opracowania: „Ziemia wrzesińska w powstaniu styczniowym 1863-1864 – na 100-lecie powstania”, „Września i powiat wrzesiński w okresie Powstania Wielkopolskiego” oraz rozdziału Okupacja hitlerowska w: Ziemia wrzesińska, red. J. Deresiewicz, Warszawa-Poznań 1972.

Odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, Uchwała Rady Państwa nr: 12.06-0.950 z dnia 1957-12-06.

Od 1921 był żonaty i w związku z Marianną Błaszczyk urodziło się czterech synów: Ludwik, Kazimierz (ofiara wojny), Jan i Eugeniusz.

Zmarł 30 października 1977. Pochowany na cmentarzu komunalnym we Wrześni.

Jego imię nosi jedna z wrzesińskich ulic.

Biogram pochodzi z Wrzesińskiego Słownika Biograficznego, autor: Leopold Kostrzewski

Antoni Ciszak - prowadzi strzelanie
(zdjęcie udostępnił Remigiusz Maćkowiak)
Antoni Ciszak – prowadzi strzelanie (zdjęcie udostępnił Remigiusz Maćkowiak)
Antoni Ciszak – założyciel i pierwszy dyrektor Muzeum Regionalnego im. Dzieci Wrzesińskich we Wrześni
Antoni Ciszak – założyciel i pierwszy dyrektor Muzeum Regionalnego im. Dzieci Wrzesińskich we Wrześni
Koło miejsko-gminne ZBoWiD we Wrześni
I rząd: Stefan Frąckowiak, Władysław Bigosiński, Sylwester Witkowski, Franciszek Staniszewski, Franciszek Zakrzewski, Antoni Ciszak, Piotr Stasik, Józef Owczarzak, Czesław Tabaka, Stanisław Górniak, Stanisław Barełkiewicz, Sylwester Siwiak
II rząd: Franciszek Grześkowiak, Józef Benc, Władysław Kaczmarek, Jan Pietraszak, Józef Ratajczak, Franciszek Pawlak, Józef Olejniczak, Szczepan Staszak, Marian Tomczak, Władysław Stawski, Alfons Janicki, Jakub Górski, Szczepan Gryska, Stanisław Fengler, Ludwik Grześkowiak, Roman Kaczmarek, Władysław Owczarzak, Franciszek Bocheński, Władysław Olejniczak, Stefan Graczyk, Michał Janiszewski, Walenty Nowakowski
III rząd: Stanisław Wietrzyński, Nikodem Bindulski
Koło miejsko-gminne ZBoWiD we Wrześni
I rząd: Stefan Frąckowiak, Władysław Bigosiński, Sylwester Witkowski, Franciszek Staniszewski, Franciszek Zakrzewski, Antoni Ciszak, Piotr Stasik, Józef Owczarzak, Czesław Tabaka, Stanisław Górniak, Stanisław Barełkiewicz, Sylwester Siwiak
II rząd: Franciszek Grześkowiak, Józef Benc, Władysław Kaczmarek, Jan Pietraszak, Józef Ratajczak, Franciszek Pawlak, Józef Olejniczak, Szczepan Staszak, Marian Tomczak, Władysław Sławski, Alfons Janicki, Jakub Górski, Szczepan Gryska, Stanisław Fengler, Ludwik Grześkowiak, Roman Kaczmarek, Władysław Owczarzak, Franciszek Bocheński, Władysław Olejniczak, Stefan Graczyk, Michał Janiszewski, Walenty Nowakowski
III rząd: Stanisław Wietrzyński, Nikodem Bindulski
Antoni Ciszak - cmentarz komunalny we Wrześni
(zdjęcie udostępnił Remigiusz Maćkowiak)
Antoni Ciszak – cmentarz komunalny we Wrześni (zdjęcie udostępnił Remigiusz Maćkowiak)
Antoni Ciszak - cmentarz komunalny we Wrześni
(zdjęcie udostępnił Remigiusz Maćkowiak)
Antoni Ciszak – cmentarz komunalny we Wrześni (zdjęcie udostępnił Remigiusz Maćkowiak)